Apple’ın iPhone, iPad ve iPod Touch’larda kullandığı mobil işletim sistemi iOS’un beşinci sürümü dün yapılan WWDC 2011’de tanıtıldı. Yapılan resmi açıklamalara göre 200’den fazla yeni özellik içeren iOS 5’in ana hatlarına şöyle bir göz atalım..

Notification Center

iPhone’un, çıktığı günden beri belki de en eleştirilen özelliği notifications idi. 2007’de çıkan ilk modeli bırakın, iOS 3’e kadar bu teknolojinin son noktası olarak kabul edilen cihaz, uygulamalar bazında anında bildirim özelliğine kavuşamazken, ancak geçtiğimiz yıl çıkan iOS 4 ile stabil bir çözümü elde edebilmişti. Peki iOS 5 bu konuda ne sunuyor?

Bu sorunun cevabı muhtemelen “derli toplu bir çözüm” olacak. iOS 5 ile, mail, Twitter, Facebook gibi aklınıza gelebilecek tüm uyarılar Notification Center denen tek bir bölümde toplanmış ve bunların size iletim şekli ekranın üst bölümüne yerleştirilmiş. Tabi ki bu çözümde akla hemen Blackberry geliyor. Kullananlar bilir özellikle Blackberry OS 6 ile saatin alt kısmına yerleştirilen bir bar tüm mail, arkadaş istekleri, kısa mesaj gibi uyarıları size anında iletilecek şekilde tasarlanmıştı. Bugün görüyoruz ki Apple da bu çözümü benimsemiş ve Blackberry benzeri bir çözümle iOS 5’in notification deneyimini en üst düzeye taşımış. Bununla birlikte telefon kilitli durumdayken (lock screen) direk ilgili notification için “swipe to respond” gibi çözümler hızlı birtepkinin de ilk habercisi gibi duruyor. Ayrıca oyun vb bir uygulamada da uyarıların yine üst bölümde görünüp kaybolması, uğraşınızı bozmadan uyarıyı almak için güzel bir çözüm olmuş.

iMessage

Ve en az notifications kadar iPhone kullanıcılarının sıkıntısı kendi aralarında mesajlaşamama problemiydi. Konu tabi ki iOS gibi bir cihaz olunca Whatsapp gibi üçüncü parti yazılımlarla bu gerçekleşiyordu ama Blackberry kullanıcılarının Blackberry Messenger (BBM) olarak bilinen dahili uygulaması gibi artık iPhone’lar da birbirleriyle hatta iPad ve iPod Touch kullanıcılarıyla sınırsız ve Wi-Fi, 3G gibi internete erişim ücreti dışında bir bedel ödemeden mesajlaşabilecek. Operatörlerin SMS gelirlerine ve az önce bahsettiğim üçüncü parti yazılımlarına büyük darbe vuracak bu özellik kuşkusuz kullanıcılar için haberleşmede mükemmel bir alternatif oluşturacak. Bununla birlikte Messages içinden mesajlaştığınız kullanıcıda iOS cihazı olup olmadığını sistemin kendi kendine kontrol etmesi ve bu durumda SMS’i, iMessage’a dönüştürmesi de ayrı bir güzellik.

Reminders

Dün tek tek incelediğimde pek fark etmemiştim ama şu an hepsini sıraladığımızda anlıyorum ki Apple iOS 5 ile eski sürümlerde ne eksik varsa ona el atmış. Kişisel olarak sıkça kullandığım ve uygun program bulmak için baya arandığım bir nokta da reminders (hatırltıcılar) idi. Yapcaklarınızı kısaca to-do-list yani yapılacak listesi olarak kaydedip cihazın sizi zamanı gelince veya sadece ne zaman bakmak isterseniz uyarması akıllı telefonlar için olmazsa olmaz bir özellik. Ayrıca yapıp yapmadığınızı karıştıracak kadar yoğunsanız da tamamlandığını anlamak için tick’lemek iOS 5 reminders ile sizinle.

Twitter

Son yıllarda hayatımıza giren en bağlayıcı unsurlardan biri de Twitter. iPhone aslında Twitter’a notifications ve iMessage kadar uzak kalmadı. Bir gün 2010’un ilkbaharında kullandığım Tweetie 2 uygulamasının güncellemesini gördüm ve habersizce yükledim. Değişen logo ve isim Twitter for iPhone’un doğuşundan başka bir şey değildi. Yani kısacası Apple, piyasadaki en iyi Twitter uygulamasını resmi uygulaması olarak satın almıştı ve bugün, bu uygulama iOS 5 ile telefonun menülerine de örneğin bir fotoğrafı nasıl mail atabiliyorsanız o şekilde yerleşmiş durumda. Safari, Maps, YouTube’sa Photos ve Camera dışında bu güzelliğin kullanılabileceği diğer alanlardan sadece bir kaçı.

Camera

WWDC 2011’de Flickr’daki fotoğraf makineleri listelendiğinde iPhone 4’ün yükselişi, bu telefonun fotoğraf anlamında ne denli güçlü ve tercih edilebilir olduğunu gösterdi ve bu bağlamda iOS 5 ile fotoğrafçılar da unutulmamış. İlk güzel haber kuşkusuz dört nesildir fiziksel bir fotoğraf çekme tuşu arayan kullanıcılara geldi. Dokunmatik ekran iyi hoş ama hem telefonu ayarlayıp hem de ekrana basarak fotoğraf çekmenin çok da dengeli bir hareket olmadığını iPhone kullanıcılarının tamamı kabul ediyordur sanırım. Fotoğraf çekmek için de ayrı bir tuş eklemenin Apple’ın tercihi olmadığı biliniyordu ancak fotoğraf çekmek için atanan ses arttırma tuşu ile herkes orta bir noktada buluşmuş oldu.

Ayrıca kilit ekranında “slide to unlock"un yanına eklenebilen seçenekle (iPad’teki çerçeve özelliği gibi) fotoğraf çekmeye kilidi açmadan başlanabiliyor. Bunlarla birlikte birlikte kesme, kırmızı göz giderm gibi seçeneklerle de artık iPhone farklı bir yazılıma ihtiyaç duymaksızın fotoğraf düzenleme işine de girmiş oldu.

PC Free

Aslında bu tam bir yenilik sayılmaz ama kolaylık diyebiliriz. Apple Pc Free olayını "independence for all iOS devices” olarak açıklıyor. Eskiye oranla değişen şeyse kısaca her iOS cihazı artık bir PC veya Mac’ten bağımsız olarak çalışabilecek. Cihazı ilk aldığınızda veya güncellediğinizde yaşadığınız aktivasyon meselesi (sim lock hariç tabi) iOS 5 ile kendi kendine çözülecek, bununla birlikte cihazlar kendi kendini update edip, iCloud sayesinde tamamen bilgisayar olmadan yedeklerini de yükleyebilecek. Başta sistemin sağlam bir internet bağlantısı gerektireceği düşünülse de Apple, artık iOS’u sadece güncellemeleriyle yükleyecek. Yani atıyorum bir iPhone 4’ün iOS 4 güncellemesi 600 küsür MB iken bundan sonraki güncellemeler iOS’un tamamını değil, yenilik kısmını içerecek.

Diğer yenilikler

Bu esas başlıkların yanı sıra Safari’deki tab düzenlemeleri, iPad için yeni bir klavye düzeni ve multitasking gestures ile home tuşunun işlevlerini parmaklarınızla yapabilmeniz, Wi-Fi üzerinden kablosuz senkronizasyon, iCloud üzerinden yedeklemeler, mail uygulamasındaki kalın italik gibi seçenekler, Newsstand ile okunacak malzemeler ve daha fazlası iOS 5 ile bizlerle olacak.

Uyumluluk

iPhone 3GS, iPhone 4, iPad 1, iPad 2, iPod touch 3rd generation ve iPod touch 4th generation’la uyumlu olacak iOS 5’in son kullanıcıya 2011’in sonbahar aylarında ulaşması bekleniyor.